Onderhoud kapitaalgoederen

Voor wonen, werken en recreëren zijn kapitaalgoederen nodig, zoals wegen, riolering, kunstwerken, groen, verlichting en gebouwen. De kwaliteit van deze kapitaalgoederen en het onderhoud daarvan is bepalend voor het onderhoudsniveau en uiteraard de (jaarlijkse) lasten. Dit niveau is voor een belangrijk deel van de kapitaalgoederen door uw raad vastgelegd in het beleidsplan integraal beheer openbare ruimte (IBOR) 2022-2027 in december 2021.

In de beheerplannen periodiek onderhoud en vervanging worden per jaar de te onderhouden kapitaalgoederen en te vervangen productiemiddelen weergegeven. De totale kosten verschillen per jaar. Om toch een constante begrotingslast te realiseren, worden de jaarkosten betaald uit een gevormde voorziening. Die voorzieningen worden jaarlijks met een constant bedrag (het gemiddelde over meerdere jaren) gevoed. Deze methodiek wordt beoordeeld en geactualiseerd aan de hand van vernieuwde wet- en regelgeving, waarbij een beoordeling plaatsvindt van nut- en noodzaak van diversiteit aan voorzieningen.

Het beleidsplan IBOR (Integraal Beheer Openbare Ruimte) wordt beschouwd als het overkoepelend beleidsdocument voor de openbare ruimte. In 2021 is het IBOR-Beleidsplan geactualiseerd en vastgesteld voor 2022-2027. Onder het IBOR vallen de verschillende kapitaalgoederen cq areaaltypen in de openbare ruimte. Het is de intentie om per kapitaalgoed toe te werken naar een beleidsplan en beheerplan. In 2023 zijn daarin stappen gezet door het vormgeven van de Beheerkalender Urk met als vervolg het opstellen van uniform te lezen beheerplannen voor de diverse areaaltypen. Ook is het opstellen van het beleidsplan Spelen gestart, wat in 2024 definitief zal worden gemaakt.

De riolering valt enigszins buiten het beleidsplan IBOR vanwege de verplichtingen die voortvloeien uit de wet milieubeheer. Globaal gezien kan voor riolering het Gemeentelijk Water en Rioleringsplan (GWRP) als het koepeldocument gezien worden en het beheerplan als onderliggend document. In het GWRP heeft het onderdeel Stedelijk Water ook een prominente plek gekregen. Beide onderdelen, water en riolering, zijn meegenomen in de Beheerkalender Urk en vallen onder het proces van het opstellen van uniforme beheerplannen voor alle areaaltypen.

In het vastgestelde IBOR-beleidsplan staan de afspraken hoe het er buiten uit moet zien. Per gebied en per onderdeel zijn de gewenste beheerkwaliteiten afgesproken. Om de kwaliteit te monitoren zijn diverse schouwrondes uitgevoerd. De activiteiten om de kwaliteit te kunnen halen vallen onder het dagelijks beheer, groot onderhoud en vervanging van de kapitaalgoederen.

Binnen de kaders wordt jaarlijks aan drie á vier wegen groot onderhoud uitgevoerd. In 2024 loopt een aantal groot onderhoudsprojecten door die in 2023 gestart zijn. In 2024 wordt gestart met het project Stortemelk, wat een combinatie is van wegbeheer en riolering. Dit project wordt daarom deels gefinancierd (en is ook opgenomen) in het GWRP. Vanuit wegen is een bijdrage aan het project van € 200.000 voorzien.

In 2024 start ook de voorbereiding van een tweetal projecten, Pyramideweg en Hofsteeplein. Daarvoor is € 100.000 opgenomen in 2024 en € 675.000 in het daaropvolgende jaar voor uitvoering. Het Hofsteeplein valt ook onder het GWRP. De activiteiten voor de riolering zijn daarin gedekt. Voor 2025 en verder staan onder andere de Almerelaan, Vliestroom  en Langedam op de planning. Daarvoor is vooralsnog in totaal € 730.000 opgenomen voor 2025 en 2026. In de volgende programmabegroting worden deze bedragen verder aangescherpt.

Voor verlichting worden regulier jaarlijks gemiddeld tien tot twintig lichtmasten en armaturen vervangen. Voor 2024 en verder wordt nu onderzocht of een versnelde omvorming naar led-verlichting een goede keuze is. Dat is nog niet opgenomen in voorliggende programmabegroting.

In 2024 worden geen houten bruggen vervangen. Wel wordt voor 3 bruggen groot onderhoud uitgevoerd. Voor de andere kapitaalgoederen staan geen grote, noemenswaardige vervangingen op de planning. Voor spelen wordt, synchroon met het opstellen van het speelbeleidsplan, onderzocht of, en zo ja welke grote vervangingen nodig zijn.
Alle projecten zijn en worden integraal afgestemd met elkaar en vanuit IBOR en GWRP.

Verklaring aanpassing cijfers
Als gevolg van onder andere de ontwikkeling Oranjewijk nemen de arealen gestaag toe. Oranjewijk Zuid valt nog onder de grondexploitatie. De hoeveelheden voor Oranjewijk Noord zijn toegevoegd aan het areaal.

Areaaluitbreidingen
De reguliere beheerbudgetten openbare ruimte, inclusief de budgetten ter voeding van beheervoorzieningen, worden jaarlijks met de reguliere prijsmutatie en areaaltoename verhoogd.

Wegen
Het beleid is vastgelegd in het wegenbeleidsplan Urk (2015), dat integraal is vastgesteld met het IBOR-beleidsplan. In 2022/2023 is gestart met de voorbereiding voor het actualiseren van het wegenbeheerplan, wat in 2024 tot actualisatie zal leiden.

Het Urker wegennet wordt conform de CROW-systematiek elke twee jaar geïnspecteerd. De maatregelen die daaruit voortvloeien worden verwerkt in de jaren erna. De inspectie heeft in 2022 plaats gevonden. In periode 2023/2024 worden diverse maatregelen die hieruit voortvloeien uitgevoerd. De geplande maatregelen worden afgestemd met de andere beheerdisciplines. In 2024 vindt de nieuwe inspectie plaats, welke tevens input levert voor de actualisatie van het beheerplan.

Riolering
In het Gemeentelijk Water en Riolering Programma is het beleid voor het stedelijk oppervlaktewater en de gemeentelijke riolering beschreven. Zowel ten aanzien van de inrichtingsopgaven, het beheer en onderhoud en de vervangingsopgave. In het GWRP is een doorkijk gemaakt voor de lange termijn en zijn de maatregelen voor de planperiode concreter beschreven. Om zorg te dragen voor de realisatie van de beheeropgaven op het gebied van de riolering wordt gewerkt met een operationeel beheerplan riolering. Dit is geen vastgesteld document.

Water
Per 1 januari 2011 is in werking getreden de bestuursovereenkomst tussen de Flevolandse gemeenten en het waterschap Zuiderzeeland waarin het onderhoud van het stedelijke water, de beschoeiingen en de stuwen is overgedragen aan het waterschap. Volgens deze overeenkomst blijft de gemeente Urk verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van duikers, grondkeringen en droogvallende berm sloten e.d. De afspraken hierover zijn vastgelegd in het Gemeentelijk Water en Riolering Programma.

Groen
Jaarlijks wordt het openbaar groen onderhouden conform het beleid. Dit wordt gedaan op basis van beeldkwaliteit. Het grootste deel wordt onderhouden door Concern voor Werk en een klein deel wordt gedaan door het wijkbeheer of externe partijen.

Gebouwen
Het beheerplan gemeentelijke gebouwen is in mei 2023 vastgesteld als onderdeel van de Nota Vastgoed Urk. Daarin is nadrukkelijk aandacht geschonken aan het verduurzamen van de gemeentelijke gebouwen. De financiële gevolgen van dit nieuwe plan zijn verwerkt in de meerjarenbegroting 2024-2027. Onder meer het verduurzamen brengt substantiële kosten met zich mee.